سیارک‌ها، با توانایی ایجاد فاجعه‌های عظیم، همواره یکی از تهدیدهای جدی برای زمین بوده‌اند. نمونه بارز این تهدید، برخورد سیارک بزرگی بود که ۶۵ میلیون سال پیش با زمین رخ داد و ۷۵ درصد از موجودات زنده را نابود کرد. اما اکنون دانشمندان با روش‌های جدیدی دست به کار شده‌اند تا از وقوع چنین فاجعه‌هایی جلوگیری کنند. یکی از این روش‌های نوآورانه، استفاده از اشعه‌های ایکس برای منحرف کردن سیارک‌هاست.
نقش فناوری در جلوگیری از برخورد سیارک‌ها
پژوهشی جدید که توسط محققان آزمایشگاه ملی سندیا انجام شده، نشان می‌دهد که می‌توان با ایجاد انفجاری هسته‌ای و استفاده از اشعه‌های ایکس، سطح سیارک‌ها را به حدی گرم کرد که باعث انحراف مسیر آنها شود. این روش نسبت به روش‌های دیگر سریع‌تر و ارزان‌تر است و می‌تواند از برخورد سیارک‌های کوچک تا بزرگ با زمین جلوگیری کند.
پیشرفت‌های ناسا در زمینه جلوگیری از برخورد سیارک‌ها
ناسا از مدت‌ها پیش در تلاش بوده تا با برنامه‌های مختلف، از برخورد سیارک‌ها با زمین جلوگیری کند. مأموریت سنتری که مسئول نظارت بر سیارک‌های نزدیک به زمین است، تلاش دارد تا با پیش‌بینی زمان و مکان برخورد سیارک‌ها، اقدامات لازم را به موقع انجام دهد. در سال ۲۰۲۲، مأموریت دارت (DART) توانست با موفقیت مسیر یک سیارک را تغییر دهد، اما این روش به زمان زیادی برای آمادگی و هزینه بالا نیاز داشت.
روش جدید: استفاده از اشعه‌های ایکس
محققان سندیا به تازگی روشی جدید برای منحرف کردن سیارک‌ها پیشنهاد داده‌اند که سریع‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر از روش‌های قبلی است. این روش شامل ایجاد یک انفجار هسته‌ای در نزدیکی سیارک است که باعث گرم شدن سطح آن و ایجاد جت‌های بخار می‌شود. این جت‌ها، سیارک را از مسیر خود منحرف می‌کنند. در آزمایش‌های انجام شده، نمونه‌هایی از سیلیس و کوارتز به کار گرفته شدند و با استفاده از اشعه‌های ایکس، سطح این نمونه‌ها به سرعت گرم شد و آنها به حالت پرواز آزاد در آمدند. سرعت این پرتابه‌ها برای نمونه‌های مختلف بین ۶۹.۵ تا ۷۰.۳ متر بر ثانیه بود.
نتایج آزمایش و شبیه‌سازی‌ها
محققان از این نتایج برای شبیه‌سازی تأثیر این روش بر سیارک‌های بزرگ‌تر استفاده کردند. این شبیه‌سازی‌ها نشان داد که روش انحراف هسته‌ای می‌تواند بر سیارک‌هایی با عرض تا ۴ کیلومتر (حدود ۲.۵ مایل) تأثیر بگذارد. سیارک‌هایی با این ابعاد، در صورت برخورد با زمین، می‌توانند فاجعه‌ای در مقیاس جهانی ایجاد کنند.
فاجعه‌ای که سیارک‌ها می‌توانند ایجاد کنند
یکی از بزرگ‌ترین فاجعه‌های زمین‌زیستی تاریخ، برخورد یک سیارک با عرض ۱۰ کیلومتر (۶.۲ مایل) به شبه جزیره یوکاتان در ۶۵ میلیون سال پیش بود. این برخورد انرژی‌ای معادل ۴.۷ میلیارد بمب اتمی آزاد کرد و باعث ایجاد زلزله‌های عظیم، آتش‌سوزی‌های گسترده، سونامی‌هایی به ارتفاع چندین کیلومتر و باران اسیدی شد. این فاجعه باعث شد تا ۷۵ درصد از گونه‌های زنده زمین از بین بروند.
حتی برخورد سیارک‌های کوچک‌تر هم می‌تواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. در سال ۲۰۱۳، یک سیارک به عرض کمتر از ۲۰ متر (۶۶ فوت) بر فراز شهر چلیابینسک روسیه منفجر شد. این انفجار باعث آسیب به بیش از ۷۰۰۰ ساختمان و مجروح شدن نزدیک به ۱۵۰۰ نفر شد.
افزودن گزینه‌های هسته‌ای به برنامه‌های انحراف سیارک‌ها
انحراف سیارک‌ها امری ضروری برای حفاظت از زمین است. هرچند که استفاده از اشعه‌های ایکس و انفجارهای هسته‌ای برای این کار ممکن است خطرناک به نظر برسد، اما محققان سندیا معتقدند که این روش می‌تواند روزی زمین را از فاجعه‌ای جهانی نجات دهد. در آینده، قرار است آزمایش‌هایی بر روی نمونه‌های سنگی و معدنی مختلف انجام شود تا بتوان تأثیر این روش را بر انواع مختلف سیارک‌ها بررسی کرد.
آیا این روش برای همه سیارک‌ها کاربردی است؟
پژوهش‌های آینده شامل بررسی تأثیر این روش بر نمونه‌های سنگی و ماسه‌ای خواهد بود. سیارک‌ها دارای ترکیبات مختلفی از سنگ، یخ و فلزات هستند و هر کدام می‌توانند به شکل متفاوتی به انفجارهای هسته‌ای واکنش نشان دهند. همچنین، محققان قصد دارند آزمایش‌هایی بر روی سیارک‌های متخلخل انجام دهند تا بتوانند اثرات این روش را بر روی آنها بررسی کنند.
آیا اشعه‌های ایکس راه نجات زمین است؟
با توجه به تهدیدات جدی‌ای که آنها برای زمین ایجاد می‌کنند، نیاز به روش‌های مؤثر و مقرون به‌صرفه برای جلوگیری از برخورد آنها بیش از پیش احساس می‌شود.
روش پیشنهادی محققان سندیا با استفاده از انفجارهای هسته‌ای می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای این کار باشد. هرچند که هنوز نیاز به تحقیقات و آزمایش‌های بیشتری است، اما این روش می‌تواند راه حلی سریع و کارآمد برای مقابله با سیارک‌های خطرناک باشد. پژوهش‌های آینده به ما کمک خواهند کرد تا بفهمیم که آیا این روش برای انواع مختلف آن کاربردی است یا خیر.
محققان این پژوهش امیدوارند که با پیشرفت تحقیقات و فناوری، روزی بتوانیم به طور قطعی از وقوع فاجعه‌های بزرگ مانند برخورد سیارک‌های عظیم با زمین جلوگیری کنیم. انتشار نتایج این پژوهش در ژورنال Nature Physics نشان‌دهنده اهمیت این تحقیقات برای آینده زمین است.
