نخستین انسانی که به فضا سفر کرد. پرواز او در روز ۱۲ آپریل سال ۱۹۶۱ میلادی، بالغ بر ۱۰۸ دقیقه طول کشید و به کمک فضاپیمای وستوک ۱ جماهیر شوروی، توانست بیشتر از یک دور پیرامون مدار زمین بگردد. بعد از این پرواز حماسی، یوری گاگارین تبدیل به قهرمان فرهنگی در شوروی شد.حتی امروز، با گذشت بیش از شش دهه از پرواز تاریخ‌ساز او، یوری گاگارین شخصیتی برجسته در موزه‌های فضایی روسیه بوده و با انبوهی از مجسمه‌های مختلف، از او تجلیل می‌شود.بعد از مرگ، جسد او در کاخ کرملین مسکو دفن شد و بخش‌هایی از فضاپیمایش را نیز می‌توان در موزه RKK Energiya مشاهده کرد.
گاگارین در زمانی به فضا سفر کرد که ایالات متحده و جماهیر شوروی، در حال رقابت برای دستیابی به برتری تکنولوژیک در امور مربوط به هوافضا بودند. شوروری در آن زمان از پیش نخستین ماهواره جهان، یعنی اسپاتنیک را در ماه اکتبر سال ۱۹۵۷ به فضا فرستاده بود.پیش از اینکه یوری گاگارین ماموریت خود را عملی کند، شوروی با نسخه‌ای پروتوتایپ از فضاپیمای وستوک، پروازی آزمایشی به فضا را تجربه کرده بود. در جریان این پرواز، روسی‌ها عروسکی به نام ایوان ایوانوویچ و سگی به نام «ازوایوزدچکا» را به فضا پرتاب کردند. بعد از پرواز آزمایشی، شوروی به فکر ارسال نخستین انسان به فضا افتاد.
تبدیل شدن به فضانوردی اسطوره‌ای ( قهرمان فرهنگی )
یوری الکسیویچ گاگارین که سومین فرزند خانواده بود، در روز ۹ مارس سال ۱۹۳۴ در روستایی کوچک، کیلومترها دورتر از مسکو چشم به جهان گشود. هنگامی که در سنین نوجوانی بود، گاگارین فرود اضطراری یک هواپیمای جنگی یاخ را در نزدیکی خانه‌اش تماشا کرد.وقتی یک سال بعد به او پیشنهاد شد که به یک کلاب خلبانی بپیوندد، بسیار هیجان‌زده شد و در سال ۱۹۵۵، نخستین پرواز تک‌نفره خود را تجربه کرد. تنها چند سال بعد، درخواست داد که به عنوان «کیهان‌نورد» به سازمان فضایی شوروی بپیوندد.
بیشتر از ۲۰۰ تن از خلبانان نیروی هوایی روسیه جزو کاندیداهای کیهان‌نوردی بودند. چنین خلبانانی از آن جهت برای ماموریت مناسب تلقی می‌شدند که در معرض نیروی شتاب و پروسه پرتاب قرار گرفته‌اند و با شرایط استرس‌زا هم آشنا بودند. گاگارین ۲۷ ساله که ستوان یکم ارتش به حساب می‌آمد، جزو خلبانان منتخب بود.در روز ۱۲ آپریل ۱۹۶۱، ساعت ۹:۰۷ صبح به وقت مسکو، فضاپیمای وستوک از پایگاه فضایی شوروری پرتاب شد. از آن‌جایی که هیچکس نمی‌دانست بی‌وزنی چه تاثیری بر خلبان می‌گذارد، کپسول کروی شکل به ندرت سیستمی برای کنترل داخلی داشت؛ همه چیز یا به صورت خودکار انجام می‌شد یا از زمین.
اگر شرایطی اضطراری پیش می‌آمد، گاگارین کدی دریافت می کرد که به کمک آن می‌توانست کنترل دستی فضاپیما را به دست بگیرد. اما سرگئی کورولف، طراح ارشد برنامه فضایی شوروی، پروتکل را دور زد و کد شرایط اضطراری را پیش از پرواز به گاگارین داد.در ۱۰۸ دقیقه‌ای که پرواز به طول انجامید، وستوک یک بار به دور زمین گردید و به ارتفاع ۲۰۳ مایلی (۳۲۷ کیلومتری) رسید. برای مقابله با شرایطی که در آن موتورها از کار می‌افتند، به اندازه ۱۰ روز غذا در فضاپیما انبار شده بود و گاگارین باید صبر می‌کرد تا سرعت فضاپیما در مدار زمین به صورت طبیعی کاهش یابد.
اما چنین تدابیری غیر ضروری بودند. گاگارین مجددا وارد اتمسفر زمین شد و هنگام فرود روی زمین، فشاری هشت برابر بیشتر از کشش گرانش را تجربه کرد و همچنان هشیار باقی ماند.فضاپیمای وستوک ۱ هیچ موتوری برای کاهش سرعت نداشت و بنابراین نمی‌توانست در امنیت فرود آید. در فاصله ۷ کیلومتری از زمین، گاگارین از فضاپیما به بیرون پرید و با چتر روی زمین فرود آمد. برای اینکه ماموریت مورد اشاره به عنوان یک پرواز فضایی رسمی تلقی شود،
رگولاتور دولتی در زمینه پروازهای فضایی گفته بود که خلبان باید همراه با فضاپیما به زمین آید.بنابراین رهبران شوروی گفتند گاگارین همراه با وستوک ۱ به زمین آمده و تا پیش از سال ۱۹۷۱ میلادی از این حقیقت پرده برنداشتند که او پیشتر از فضاپیما بیرون پریده. با این حال گاگارین همچنان نخستین انسانی بود که از مدار زمین خارج شد و به فضا سفر کرد.شصتمین سالگرد پرواز گاگارین و قهرمان فرهنگی شوروی، سال ۲۰۲۱ میلادی خواهد بود.
منبع:digiato
