تشخیص به موقع سرطان پروستات برای درمان موثر آن بسیار مهم است. با این حال، همه سرطان های پروستات برابر نیستند. برخی از آنها بسیار کند رشد می کنند و هرگز نیازی به درمان ندارند. برخی دیگر می توانند در طی چند ماه پس از تشخیص، کشنده باشند. به همان اندازه که یافتن سرطان در مراحل اولیه بسیار مهم است، دانستن نوع سرطان نیز مهم است.
در ادامه با ما در نبض دیجیتال همراه باشید.
متخصص اورولوژی از علائم و نتایج آزمایشات غربالگری برای تعیین نیاز به آزمایش تشخیصی استفاده می کند. وی ممکن است برای تأیید تشخیص شما نمونه برداری از غده را انجام دهد. علاوه بر این، متخصص اورولوژی ممکن است اسکن استخوان، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را برای کشف گسترش سرطان پیشنهاد کند.
بیوپسی(نمونه برداری)
سرطان پروستات با نمونه برداری از پروستات تشخیص داده می شود، که بافت را از پروستات خارج می کند تا سلول های سرطانی را بررسی کند. این حذف توسط سونوگرافی ترانس رکتال هدایت می شود، که از پروب مقعدی برای رساندن امواج فراصوت به پروستات و بافت های اطراف آن استفاده می شود.
در نمونه برداری معمول حدود 12 نمونه هسته از مناطق مختلف پروستات جمع آوری می شود. پس از بدست آوردن بافت بیوپسی، آسیب شناس آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کند. برای تشخیص سرطان پروستات، آسیب شناسان ابتدا نمونه برداری از سلولهای غیرطبیعی و سرطانی را بررسی می کنند.
اگر آسیب شناس سرطان را ببیند، مرحله بعدی تعیین درجه سرطان است (هر سلول در زیر میکروسکوپ چقدر بزرگ به نظر می رسد). گزارش آسیب شناسی اغلب شامل اطلاعاتی در مورد تعداد نمونه های هسته بیوپسی است.
برخی از اورولوژیست ها برای دستیابی به هدف بیوپسی واضح تر، از MRI همراه با فناوری سونوگرافی استفاده می کنند. اگر قبلاً نمونه برداری منفی، ویژگی های نگران کننده (به عنوان مثال، افزایش PSA) و ضایعات قابل مشاهده در MRI داشته باشید، ممکن است پزشک از بیوپسی پروستات با هدف MRI استفاده کند.
عوارض بالقوه بیوپسی شامل موارد زیر است:
- خون در ادرار
- خون در نطفه
- عفونت در پروستات یا مجاری ادراری
- خونریزی از رکتوم
آنتی بیوتیک ها به طور معمول قبل از نمونه برداری از پروستات به منظور کاهش خطر عارضه عفونی تجویز می شوند.
آزمایشات دیگر برای کمک به تأیید تشخیص
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی چند پارامتریک (MP MRI): این فناوری پیشرفته تصویربرداری ممکن است برای تشخیص، ارزیابی و مرحله بندی تومورهای پروستات استفاده شود.
آزمایش سرطان پروستات ژن 3 (PCA3): این یک آزمایش سرطان پروستات مبتنی بر ادرار است که برای جستجوی ژن PCA3 طراحی شده است. مقادیر بیشتری از این ژن در ادرار با سرطان پروستات ارتباط دارد.
شاخص سلامت پروستات (PHI): این آزمایش خون با استفاده از اشکال مختلف PSA یک امتیاز را محاسبه می کند و نتایج آزمایش خون سرطان پروستات خاص تر از آزمایش استاندارد PSA را ایجاد می کند. این می تواند ضمن کمک به پیش بینی نتایج بیوپسی، اطلاعات بیشتری در مورد افزایش سطح PSA فراهم کند.
امتیاز گلیسن
با تبدیل سلولهای طبیعی پروستات به سلولهای توموری، ظاهر آنها در زیر میکروسکوپ تغییر می کند. آسیب شناس براساس میزان ظاهری سرطان به عنوان بافت سالم پروستات، نمره Gleason را در مقیاس 1 تا 5 به سرطان پروستات اختصاص می دهد. هرچه نمره Gleason بالاتر باشد، سلولهای سرطانی غیرطبیعی ظاهر می شوند.
ابتدا آسیب شناس شایع ترین نوع سرطانی را که در زیر میکروسکوپ مشاهده می کند، ارزیابی می کند. سپس آسیب شناس به دنبال رایج ترین نوع بعدی می رود. با جمع کردن این اعداد مجموع یا امتیاز کلی گلیسون حاصل می شود.
انجمن سرطان آمریکا دو مورد استثنا در مورد این قاعده استاندارد یادداشت می کند:
- اگر بالاترین درجه 95 درصد یا بیشتر از نمونه بیوپسی را بگیرد، نمره مربوط به آن منطقه دو بار محاسبه می شود. به عنوان مثال، اگر آسیب شناس فقط Gleason 3 را ببیند، پس نمره Gleason 6 خواهد بود (3+3).
- اگر سه درجه در هسته بیوپسی وجود داشته باشد، بالاترین درجه همیشه در نمره Gleason لحاظ می شود و این درست است، حتی اگر بیشتر هسته توسط مناطق سرطانی با درجه پایین تر گرفته شود.
برای بیشتر سرطان های پروستات، مقدار گلیسون از 6 (3+3) تا 10 (5+5) است:
- کم خطرترین نوع سرطان است.(Gleason 6)
- بلافاصله پرخاشگر است.(Gleason 7)
- تهاجمی ترین نوع سرطان است.(Gleason 8-10)
به طور کلی، سرطان هایی که نمره Gleason پایین تری دارند کمتر تهاجمی هستند در حالی که سرطان هایی که امتیاز Gleason بالاتر دارند درجه بیشتری دارند.
جداول Partin
جداول پارتین، ابزار تهیه شده توسط محقق جان هاپکینز و رئیس گروه اورولوژی آلن پرتین، MD، برای کمک به بیماران و پزشکان آنها در درک میزان سرطان پروستات و راهنمایی گزینه های درمان طراحی شده اند. عواملی که وارد جداول Partin می شوند شامل سطح PSA بیمار، نمره Gleason و مرحله بالینی هستند.
